PRZEMOC W RODZINIE
Jeśli jesteś ofiarą przemocy domowej pamiętaj, że sprawca każdego rodzaju przemocy powinien być pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Przemoc w rodzinie objawiać się może na wiele sposobów. Popychanie, wyzwiska, wszczynanie awantur czy ograniczanie kontaktu z otoczeniem to tylko kilka przykładów znęcania się nad bliskimi. Przemoc w rodzinie to wszystkie jednorazowe lub powtarzające.
Przemoc w rodzinie to wszystkie jednorazowe lub powtarzające się umyślne działania lub zaniechania naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a także osób wspólnie zamieszkujących lub gospodarujących, zwłaszcza narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Ofiarami przemocy w rodzinie mogą być współmałżonkowie, partnerzy w związkach nieformalnych, dzieci, osoby starsze lub osoby niepełnosprawne.
Przemoc w rodzinie może przybrać różne formy:
przemoc fizyczna – bicie, popychanie, szarpanie, kopanie, duszenie, policzkowanie, uderzanie pięścią, rzucanie przedmiotami;
przemoc psychiczna – groźby, obrażanie, wyzywanie, wyśmiewanie, poniżanie w obecności innych osób, pozbawianie kontaktu z bliskimi, kontrolowanie, stałe krytykowanie;
przemoc seksualna – zmuszanie do współżycia, do zachowań seksualnych.
Dla swojego bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa pozostałych domowników podejmij następujące czynności:
- w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia powiadom Policję (997, 112) lub prokuratora; szybka reakcja umożliwi zapewnienie Tobie oraz Twoim bliskim ochrony, wszczęcie odpowiednich procedur, a także zabezpieczenie dowodów zdarzenia;
- w razie doznania obrażeń ciała zgłoś się do lekarza w celu udzielenia Ci pomocy medycznej – możesz zażądać wystawienia zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie (wzór zaświadczenia znajdziesz w załączniku zaśw. lekarskie);
- możesz skorzystać z porady prawnej, wsparcia psychologicznego w związku z przemocą w Twojej rodzinie, dzwoniąc pod numer Ogólnopolskiego Telefonu dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia” - 801 – 120 – 002 (pon. – sob. 8:00 – 22:00; niedz. i święta 8:00 – 16:00) lub Policyjnego Telefonu Zaufania – 800 – 339 – 202.
w celu uzyskania kompleksowej pomocy możesz zgłosić się do odpowiedniej instytucji. Kompetencje instytucji i organizacji pomocowych są następujące:
- Ośrodki pomocy społecznej – pomoc w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych;
- Powiatowe centra pomocy rodzinie – pomoc w sprawach prawnych, socjalnych, terapeutycznych, poradnictwo na temat instytucji lokalnie działających w tym zakresie w danej miejscowości;
- Ośrodki interwencji kryzysowej – zapewniają schronienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie, udzielają wsparcia w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowych;
- Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie – bezpłatne schronienie dla osób pokrzywdzonych przemocą w rodzinie, udzielanie pomocy specjalistycznej: psychologicznej, prawnej, socjalnej, terapeutycznej i medycznej, opracowują plan pomocy;
- Prokuratura, Policja – osoba pokrzywdzona może w tych instytucjach złożyć zawiadomienie o przestępstwie znęcania się ;
- Sąd rodzinny i opiekuńczy – osoba pokrzywdzona może złożyć pozew w sprawach rodzinnych lub wniosek dotyczący spraw opiekuńczych małoletnich;
- Ochrona zdrowia – wystawianie zaświadczeń lekarskich o doznanych obrażeniach, udzielenie pomocy lekarskiej, poradnictwo dot. specjalistycznych poradni medycznych;
- Komisje rozwiązywania problemów alkoholowych – jeżeli przemocy w rodzinie towarzyszy picie alkoholu, można złożyć z wnioskiem o skierowanie sprawcy przemocy na leczenie odwykowe lub uzyskać inną pomoc związaną z nadużywaniem przez niego alkoholu.
Przypomnijmy !
W sytuacjach, w których istnieje podejrzenie przemocy w rodzinie zasadnym jest objęcie rodziny procedurą Niebieskiej Karty. Niebieską Kartę mogą wszcząć policjanci, przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia. To właśnie te wszystkie podmioty współpracują razem realizując zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie w ramach pracy w Zespołach Interdyscyplinarnych i Grupach Roboczych. W sytuacji wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty” przez przedstawiciela jednego z pięciu uprawnionych z mocy ustawy do tego podmiotów kopia formularza pozostaje u wszczynającego, oryginał zostaje przekazany w ciągu 7 dni do przewodniczącego Zespołu Interdyscyplinarnego. Przewodniczący Zespołu po otrzymaniu „Niebieskiej Karty” w ciągu 3 dni zobowiązany jest przekazać ją członkom Zespołu Interdyscyplinarnego lub Grupy Roboczej. Grupa robocza, w skład której wchodzą przedstawiciele policji, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, oświaty, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych ustala termin spotkania i w pierwszej kolejności na spotkanie zaprasza osobę, wobec której istnieje podejrzenie, że jest dotknięta przemocą w rodzinie.
Niestawiennictwo ofiary przemocy na spotkanie grupy nie wstrzymuje prac grupy lub zespołu. Następnie ustalane jest kolejne spotkanie grupy, na które zapraszana jest osoba wobec, której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie. O sytuacji małoletnich ofiar przemocy zostaje poinformowany sąd rodzinny.
Zakończenie procedury możliwe jest jedynie w przypadku ustania przemocy w rodzinie, po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy albo rozstrzygnięciu o braku zasadności podejmowania działań.
Co grozi sprawcy?
Przepisy prawne pozwalając policji, prokuraturze i sądowi na szybką reakcję wobec sprawcy znęcania i przemocy w rodzinie.
► interwencja Policji lub zatrzymanie połączone ze stosowaniem środków zapobiegawczych;
► zastosowanie licznych zakazów, w tym zbliżania się lub kontaktowania z osobami pokrzywdzonymi;
► nakaz opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania, bez względu na to czyją jest własnością, na podstawie decyzji prokuratora lub orzeczenia sądu;
► zasądzenie odszkodowania, zadośćuczynienia bądź nawiązki na rzecz osoby pokrzywdzonej;
► ograniczenie bądź nawet pozbawienie władzy rodzicielskiej nad dziećmi i ograniczenie z nimi kontaktów, jeżeli przemoc była stosowana także wobec nich;
► w razie uprzedniego skazania na karę z warunkowym zawieszeniem – natychmiastowe zarządzenie jej wykonania.
Gdzie szukać pomocy ?
Porady oraz pomocy w sytuacjach przemocowych udzielają na bieżąco przedstawiciele jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, oświaty i ochrony zdrowia a także policjanci.